آینده پژوهی

آینده پژوهی رویکردی تلفیقی نسبت به جهان است. آینده‌پژوه به رشته‌های مختلف گریز می‌زند تا بتواند از مجموعه‌ مطالعات میان‌رشته‌ای خود به ایده‌های بدیع و کارآمدتر دست پیدا کند. هدف آینده‌پژوه این است که از خلال یک پژوهش پیشروگرا به دیدگاهی اجمالی برسد.

آینده‌پژوهی درک موجود را برهم می‌زند تا اطلاعات در دسترس را با نگرشی مبتکرانه‌تر ترکیب و بازسازی کند. هدف آینده‌پژوهی شناسایی ابعاد تازه‌ای است که هنوز وارد زندگی بشر نشده‌اند. آینده‌پژوه سعی دارد بدون اینکه از واقعیات دور شود درمورد تحولات بی‌سابقه‌ای نظریه‌پردازی کند که احتمال می‌رود عادات فعلی بشر را در روزگاران آینده دگرگون کنند و مردمی را که تمایلی به تجربه‌ پدیده‌های نوظهور ندارند به چالش بکشد.

رصد محیطی

هسته اصلی آینده‌پژوهی رصد محیطی است که به عنوان مرحله‌ای در فرآیند توسعه استراتژیک به سازمان ها کمک می‌کند تا آینده دلخواه خود را ایجاد کنند. از آنجا که استراتژی در مورد تعیین چگونگی موقعیت خود سازمان در محیط خارجی است رصد محیطی تا حدی برای دستیابی به این هدف حیاتی است. رصد محیطی اطلاعاتی را برای توسعه استراتژی‌های انعطاف‌پذیر فراهم می‌کند که سازمان‌ها را قادر می‌سازد به جای واکنش نسبت به آن به سرعت نسبت به محیط در حال تغییر واکنش نشان دهند.

آینده‌پژوهی با رصد بیرونی منابع و تخصص‌ها ماهیت و سرعت تغییر در محیط، فرصت‌های بالقوه، چالش‌ها و تحولات احتمالی آینده سازمان در محیط خارجی شناسایی می‌شود و همچنین با ایجاد قابلیت رصد محیط درونی در سازمان رویدادها و پیشران‌های روندهای آتی شناسایی می‌شود که در نحوه انجام تجارت در آینده و پیامدهای آن روندها بر استراتژی امروز سازمان موثر است.

چشم‌انداز آینده

با طراحی چشم انداز و تعیین استراتژی‌های لازم برای تحقق آن به تنظیم چشم‌انداز سازمان، تعریف آینده مطلوب را برای سازمان، ترسیم نقشه‌راه رسیدن به آینده دلخواه و تعیین دستور کار استراتژیک می‌شود. روش‌های مورد استفاده در این بخش شامل موارد زیر است:

سناریوپردازی

سناریوها درک درستی از تغییرات در محیط کسب‌و‌کار ایجاد می‌کنند‌ با به چالش کشیدن دانش جمعی فرصت‌های نوظهور بازار شناسایی می‌شوند و با فرمولاسیون گزینه‌های استراتژیک نوآورانه را امکان‌پذیر می‌سازند. سناریوها بستری برای درک مجدد مداوم در حال تغییر محیط کسب‌و‌کار و آماده شدن برای ریسک‌های جدید و فرصت‌های هیجان انگیز است که پدیدار می‌شوند.

برنامه‌ریزی سناریو مربوط به پیش‌بینی آینده نیست بلکه توجه به همه امکانات شناسایی شده توسط افراد درون سازمان شامل استفاده و ایجاد اطلاعات می‌باشد. برنامه‌ریزی سناریو مستلزم به چالش کشیدن نقشه‌های ذهنی و بهره‌برداری از منابع غیرمستقیم است. بنابراین برنامه‌ریزی سناریو دید محیطی رهبران را گسترش می‌دهد و آن‌ها را مجبور می‌کند تا فرضیات خود را بررسی کنند.