طراحی مدل کسبوکاری
طراحی مدل کسبوکاری منجر به سودآوری برای شرکت میشود. مدل کسبوکار برنامهای شامل کالاها و خدمات ارائه شده شرکت برای ارائه در بازار هدف و پیشبینی هزینههای لازم برای آن میشود. هر کسبوکار جدید برای توسعه خود یک مدل کسبوکاری داشته باشد که منجر به جذب سرمایهگذار، جذب استعدادهای مرتبط با حوزه کسبوکاری و ایجاد انگیزه در مدیریت و کارمندان میشود. کسبوکارهای موجود نیز به منظور توسعه و بهروزآوری در روند مدل کسبوکاری خود نیاز به پیشبینی روندها و چالشهای پیشرو دارند. سرمایهگذاران نیز به منظور بررسی و ارزیابی برنامههای تجاری شرکتهایی مورد نظر خود نیاز به مدلهای کسبوکاری شرکت مورد نظرشان دارند. مدل کسبوکاری است راهبردی است که یک سازمان برای درآمدزایی حاصل از عرضه کالا یا خدمات از آن استفاده میکند.
مدل کسبوکار شامل چهار بخش محصول یا خدمات، اینترفیس مشتری، مدیریت زیرساختار و منابع مالی است. هریک از این عناصر شامل اجزایی میباشند. عنصر محصول با خدمات شامل ارزش ارائه شده، اينترفيس مشتري شامل مشتري هدف، كانال توزيع و روابط، مديريت زيرساختار شامل پيكربندي ارزش، قابليت و توانايي و همكاري و منابع مالي شامل ساختار هزينه و مدل درآمد است.
فرآیند طراحی مدل کسبوکار
تمام پروژه های طراحی مدل کسبوکاری منحصر به فرد هستند و چالشی را برای شرکتکنندگان در نظر می گیرند زیرا هیچ فرمول یا پیشبینیای برای نحوه تکامل آنها وجود ندارد. این فرآیند شامل پنج فاز آمادهسازی، درک، طراحی، پیادهسازی و مدیریت میباشد.

فاز اول: آمادهسازی
در این فاز اقدامات لازم برای اجرای یک مدل کسبوکاری جدید در سازمان انجام میگردد. این اقدامات شامل تشکیل کمیته راهبری متشکل از خبرگان حوزه کسبوکاری، تعیین بوم کسبوکاری به عنوان رسانه مشترک برای تکامل مدل کسبوکاری، تنظیم اهداف طراحی مدل کسبوکاری با توجه به پارامترهای پروژه شامل دامنه پروژه و ضرورت اجرای آن، تهیه لیستی از نیازهای لازم برای اجرای پروژه و آگاهی افراد سازمان از تصمیم مبنی بر طراحی مدل جدید کسبوکاری میباشد.
فاز دوم: درک کردن
این فاز به منظور درک محیطی که مدل کسبوکاری در آن شکوفا میشود و رشد میکند اجرا میگردد. به این منظور اطلاعات مورد نیاز از دو طریق مصاحبه با خبرگان و مشتریان حوزه کسبوکاری و بررسی مطالعات پیشین شرکتهای آن حوزه کسبوکاری به منظور ارائه راهحلهای مشابه جمعآوری و مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرد. چهار فعالیت مطالعات و تجزیهوتحلیل الزامات فرآیند طراحی مدل کسبوکار، شناسایی مشتری هدف به منظور درک نیازهای و سلایق، آگاهی تیم طراحی از جنبههای مختلف تأثیرگذاری داخلی (مشتری و فناوری) و خارجی (بازار و محیط) مدل کسبوکاری و ایجاد بانک اطلاعاتی از طریق سایر متخصصان مرتبط با حوزه کسبوکار در این فاز انجام میشود. با اطلاع تیم طراحی مدل کسبوکاری از محیط کسبوکار، فناوری موجود در حوزه کسبوکاری و مشتری درک محیطی حاصل میگردد.
فاز سوم: طراحی
زمانی که مدلهای کسبوکاری را با بازیگران بالقوه به اشتراک میگذاریم و پاسخهای آنها را با مدل کسبوکاری تطبیق میدهیم ما وارد مرحله طراحی شدیم. این فاز شامل 3 فعالیت ستجش مدلهای مختلف کسبوکاری، پیشنهاد یک نمونه اولیه مدل کسبوکاری بر اساس نتایج 2 فاز قبل و ارائه یک مدل کسبوکاری نهایی مناسب برای سازمان است. عوامل مهم موفقیت در ارائه مدل کسبوکاری مناسب شامل درک عمیق از بازار هدف بالقوه مشاهده بازارهای هدف از منظرهای جدید و بررسی همه ایدههای کسبوکاری افراد سازمان است.
فاز چهارم: پیادهسازی
با اجرای مدل کسبوکاری مناسب سازمان در این فاز طرح کسبوکاری را از یک مفهوم به واقعیت تبدیل میشود. عوامل مهم در موفقیت در این فاز استفاده از بهترین تکنیکها و تاکتیکها در مدیریت پروژه و انعطافپذیری در به روزآوری سریع مدل کسبوکار جدید و همافزایی بین مدل کسبوکاری سنتی و مدل جدید میباشد.
فاز پنجم: مدیریت
در راستای سیر تکاملی در این فاز با تمرکز بر بهبود و تغییر مدل کسبوکاری از طریق نتایج به دست آمده از واکنش بازار به جنبه های مختلف مدل کسبوکاری است. این موضوع از طریق تیمی متشکل از مدیران ارشد سازمان بررسی میگردد. عوامل مهم در موفقیت در این فاز توانایی تیم در مشاهده کسبوکار از منظر راهبردی و بلندمدت است.